जनता भ्वाइस 
– विष्णु मुरी
श्री चन्द्रावती माध्यमिक विद्यालय, लेखानी, कटारी–१४ उदयपुर, नेपाली शिक्षाको इतिहासमा एउटा महत्त्वपूर्ण स्थान हो। वि.सं. २०१७ सालमा स्थापना भएको यस विद्यालयले दशकौँदेखि शिक्षाको ज्योति बाल्दै आएको छ। यस वर्ष यस विद्यालयले हिरक जयन्ती मनाउने तयारी गरिरहेको छ, जुन गौरवको विषय हो। तर यस्तो महत्त्वपूर्ण अवसरलाई प्रभावकारी र अर्थपूर्ण बनाउन, यसका उद्देश्य र औचित्य प्रष्ट हुनु आवश्यक छ। यस लेखमा, हिरक जयन्तीको आयोजनासँग सम्बन्धित चुनौती, प्रस्तावित गतिविधिहरू, र सम्भावित सुधारका उपायबारे प्रस्तुत गरिएको छ।
हिरक जयन्तीको उद्देश्य:
हिरक जयन्तीजस्तो अवसरले विद्यालयको ऐतिहासिक योगदानको कदर गर्नु, योगदानदाताहरूलाई सम्मान गर्नु, र विद्यालयको भविष्यका लागि नयाँ लक्ष्य निर्धारण गर्नु मुख्य उद्देश्य हुनुपर्छ। यस्ता अवसरले विद्यालय र समाजबीचको सम्बन्धलाई अझ बलियो बनाउने भूमिका खेल्छन्। विशेषगरी, भावी पुस्तालाई प्रेरित गर्ने र विद्यालयको शैक्षिक गुणस्तर सुधारका लागि आवश्यक स्रोत जुटाउने अवसरसमेत हुन सक्छ।
सकारात्मक पहल:
१. ऐतिहासिक योगदानको सम्मान:
विद्यालयको विकासमा योगदान पुर्याएका ऐतिहासिक व्यक्तित्वहरूलाई सम्मान गर्ने प्रस्ताव सकारात्मक छ। यसले भावी पुस्तालाई प्रेरणा दिनेछ।
२. बालहितका कार्यहरू: नयाँ दरबन्दी सिर्जना, छात्रावास निर्माण, व्यावसायिक शिक्षा, र अंग्रेजी भाषाको सञ्चालनजस्ता प्रस्तावित योजना अत्यन्तै उपयोगी छन्। यसले विद्यालयको गुणस्तर सुधार्न मद्दत पुर्याउनेछ।
३. समुदाय संलग्नता: महोत्सवले गाउँ समाजलाई एकीकृत गर्दै विद्यालयको विकासका लागि सामूहिक प्रयास गर्ने अवसर सिर्जना गर्न सक्छ।
चुनौतीहरू र समस्याहरू:
१. आर्थिक आधारमा सम्मान:
आर्थिक योगदानका आधारमा सम्मान दिने प्रस्तावले योगदानदाताहरूबीच असमानता सिर्जना गर्न सक्छ। विगतमा विद्यालयको स्थापना र विकासका लागि अथक परिश्रम गर्ने तर हाल आर्थिक योगदान गर्न नसक्ने व्यक्तिहरू उपेक्षित हुन सक्छन्। तर यस वारे निर्णय नै भैसकेको हुँदा दुविधा रहेन।
२. रकम संकलनको औचित्य:
यदि महोत्सव रकम संकलनमात्र केन्द्रित हुन्छ भने यसको वास्तविक उद्देश्य ओझेलमा पर्ने सम्भावना हुन्छ। संकलित रकमको उपयोग ठोस योजना र बालहितका कार्यमा नपुग्दा आलोचना हुनसक्छ।
३. सम्पर्क र समन्वयको कमी: विद्यालयको इतिहाससँग सम्बन्धित सबै व्यक्तित्वहरूसँग समन्वय गर्न नसक्दा केही महत्त्वपूर्ण व्यक्तिहरू उपेक्षित हुने जोखिम रहन्छ।
सुधारका उपाय र सुझावहरू:
१. योगदानका विविध आयाम:
योगदानलाई आर्थिक सहयोगमा मात्र सीमित नगरी श्रम, ज्ञान, नेतृत्व, र समय जस्ता अन्य आयामलाई पनि कदर गर्नुपर्छ। आर्थिक सहयोग गर्न नसक्ने तर विगतमा महत्त्वपूर्ण योगदान दिने व्यक्तिहरूलाई उचित सम्मान प्रदान गर्नुपर्छ,जो निर्णय भैसकेको देखिन्छ।
२. संकलित रकमको उपयोग:
संकलित रकमलाई बालहितमा उपयोग गरिने ठोस योजना बनाइनुपर्छ। विद्यालयको भौतिक पूर्वाधार विकास, गुणस्तरीय शिक्षा, र छात्रावास जस्ता योजनाहरूलाई प्राथमिकता दिनुपर्छ।जसको भेला द्वारा निर्णय भैसकेको छ।
३. पारदर्शिता र समावेशिता:
महोत्सवको प्रत्येक गतिविधिमा पारदर्शिता अपनाउँदै समुदायका सबै वर्गलाई समेट्नुपर्छ। विद्यालयको इतिहाससँग सम्बन्धित सबै व्यक्तिहरूसँग समन्वय गरी उनीहरूको अनुभव र योगदानको कदर गरिनुपर्छ।
४. दीर्घकालीन योजना:
महोत्सवलाई विद्यालयको दीर्घकालीन विकासका लागि मार्गचित्र निर्माण गर्ने अवसरका रूपमा प्रयोग गरिनुपर्छ।
निष्कर्ष:
श्री चन्द्रावती माध्यमिक विद्यालयको हिरक जयन्ती महोत्सव केवल समारोहमा सीमित नभएर विद्यालयको ऐतिहासिक योगदानलाई कदर गर्ने, भविष्यका लागि ठोस योजना निर्माण गर्ने, र समुदायलाई एकीकृत गर्ने अवसर बन्नुपर्छ। सबै पक्षलाई समेट्ने र पारदर्शितालाई केन्द्रमा राख्ने हो भने यस महोत्सवले विद्यालय र समाज दुबैको हितमा अमूल्य योगदान दिनेछ।
अन्तमा,उल्लिखित लेख सचेतताका लागि लेखिएको हो।यी सवै विषयमा वृहत् छलफल द्वारा निर्णय गरेर आयोजक कमिटी अगाडि बढेको हुँदा देश,विदेश जो जहाँ रहनुभए पनि निशंकोचरुपमा आर्थिक सहयोग गर्न,गराइदिन सम्पूर्ण महानुभावहरु प्रति अनुरोध पनि गर्दछु।
( यो लेखकको नितान्त निजी विचार मात्र हो।याे लेख हामीले लेखक मुरीकाे फेसबुकबाट साभार गरेका हाैं – सम्पादक )
