जनता भ्वाइस काठमाडौं । बैंकिङ कर्जाको ब्याजदरको विवाद केही दिनदेखि निकै चर्चामा छ । ब्याजदर घटाइनुपर्ने माग गर्दै उद्योगी व्यवसायीहरु आन्दोलनरत छन् । विशेष गरेर यसमा बिराटनगरका उद्योगी व्यवसायीहरु आक्रामक देखिएका छन् । कर्जाको ब्याज एक अंकमा हुनुपर्ने उनीहरुको माग छ ।
ब्याजदर घटाउनुपर्ने आन्दोलनमा भवानी राणा नेतृत्वको उद्योग वाणिज्य महासंघले पनि साथ दिएको छ । बिराटनगरका साथै भैरहवालगायतका अन्य शहरका उद्योगी व्यवसायी पनि ब्याजदर घटाउनुपर्ने मागमा एक मत देखिएका छन् ।
यसैवीच, उद्योगी व्यवसायीहरुले शनिबार बालुवाटारमा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीलाई भेटेर आफ्नो गुनासो राखिसकेका छन् । उद्योगी व्यवसायीहरुको भनाइमा विश्वस्त भएर प्रधामन्त्रीले अर्थमन्त्री डा. युवराज खतिवडा र नेपाल राष्ट्र बैंकका गभर्नर डा. चिरञ्जीवी नेपाललाई ब्याजदरको समस्या ३ दिनभित्रै समाधान गर्न निर्देशनसमेत दिए ।
प्रधानमन्त्रीको अल्टिमेटमको म्याद सोमबार सकिएको छ । अर्थमन्त्री डा. खतिवडाले सोमबार नै मौद्रिक नीतिको समीक्षामार्फत उद्योगी व्यवसायीको मागलाई सम्वोधन गर्ने आश्वासन दिएका थिए । तर, राष्ट्र बैंकले सोमबार रातारात मौद्रिक नीतिमाथिको समीक्षा प्रतिवेदन सार्वजनिक गर्यो, जसमा उद्योगी व्यवसायीहरुले चित्त बुझाएका छैनन् । र, यसमा बैंकर्सहरुले पनि चित्त बुझाएका छैनन् ।
आत्तियो राष्ट्र बैंक
ब्याजदर अति भएको भन्दै बिराटनगर सडक तताउँदै आएका उद्योगी व्यवसायीहरुले शनिबार बालुवाटारमा प्रधानमन्त्रीको समय मिलाए । उद्योग वाणिज्य महासंघकी अध्यक्ष भवानी राणासहित शनिबार प्रधानमन्त्री निवास बालुवाटार पुगेका उद्योगी व्यवसायीहरुले बैंकहरुले लिइरहेको ब्याजदर अति भएको भन्दै प्रधानमन्त्रीलाई बिफ्रिङ गरे, जहाँ अर्थमन्त्री, उद्योगमन्त्री र गर्भनरसमेत उपस्थित थिए ।
यो
उद्योग संगठन मोरङका अध्यक्ष भीम घिमिरेको कार्यपत्र सुनेका प्रधानमन्त्री ओली ब्याजदर घटाउनुपर्छ भन्ने कुरामा तत्कालै ‘कन्भिन्स’ भए । र, आन्दोलनरत उद्योगीहरुकै सामुन्ने अर्थमन्त्री र गभर्नरलाई ३ दिनभित्रै समस्या समाधान गर्न निर्देशन दिए ।
प्रधानमन्त्रीले तीन दिनभित्रै ब्याजदरको समस्या समाधान गर्नु भनेर निर्देशन दिइसकेपछि मान्नैपर्ने बाध्यताका कारण अर्थमन्त्री खतिवडाले सोमबार उद्योगी, व्यवसायीहरुका साथै बैंकरहरुलाई मन्त्रालयमा छलफलका लागि बोलाएका थिए ।
बैंकर्स र उद्योगीहरुको चर्काचर्की र भनाभनकै वीच सिंहदरबारमा सोमबार दिउँसो ३ बजे शुरु भएको बैठकमा अर्थमन्त्री खतिवडाले उद्योगी व्यवसायी र बैंकरहरुका सामुन्ने नै गभर्नर नेपाललाई मौद्रिक नीतिको अर्धवार्षिक समीक्षामार्फत ब्याजदरको विषय सम्वोधन गर्न सुझाव दिए ।
तर, स्वायत्त नियमनकारी निकाय मानिने राष्ट्र बैंकका गभर्नरले प्रधानमन्त्री र अर्थमन्त्रीको निर्देशन अनुसार उद्योगीहरुको चित्त बुझ्ने गरी ब्याजदरको विवादलाई सम्वोधन गर्न सकेनन् । गर्भनरले सोमबार अर्थ मन्त्रालयबाट फर्केपछि हतारिँदै रातारात केही बितेजस्तै गरेर राष्ट्र बैंकको बोर्ड बैठक बोलाए । अबेरसम्म बैठक बसेर राष्ट्र बैंकले राति नै मौद्रिक नीतिको समीक्षा आफ्नो वेभसाइटमार्फत सार्वजनिक गर्यो ।
आखिर किन यतिधेरै हतारियो त राष्ट्र बैंक ? एक बैंकर भन्छन्, ‘सोमबारको हतारो राष्ट्र बैंकको अनावश्यक थियो, प्रधानमन्त्री र अर्थमन्त्रीको थ्रेटमा गभर्नर साप पर्नुभयो ।’
‘राष्ट्र बैंकको त्यो हतारो देखेर आफूमात्रै नभएर सबै बैंकका सीईओ सापहरु अचम्ममा पर्नु भएको छ’ आफ्नो नाम नलेख्ने शर्तमा ती बैंकरले भने, ‘राष्ट्र बैंकको स्वायत्तता अब कागजमै सीमित हुने भयो ।’
प्रधानमन्त्रीले दिएको तीन दिने समय सीमाभित्रै हतारिएर राति नै मौद्रिक नीतिको समीक्षा प्रतिवेदन सार्वजनिक गर्नु र अर्थमन्त्रीको चाहना अनुसारकै समीक्षा आउनु दुःखद भएको ती बैंकर्सको गुनासो छ ।
विगतमा पाँचतारे होटलमा कार्यक्रमै गरेर मौद्रिक नीतिको समीक्षा प्रतिवेदन सार्वजनिक गर्ने गरेको राष्ट्र बैंक किन यति धेरै आत्तियो र राति नै बैठक बसेर समीक्षा सार्वजनिक गर्यो ? अनलाइनखबरको प्रश्नमा राष्ट्र बैंकका प्रवक्ता नारायण पौडेल भन्छन्, ‘बाहिर हल्ला आएजस्तो हतारो होइन ।’
होटलमा कार्यक्रम गरेरै मौद्रिक नीति समीक्षा सार्वजनिक गर्नुपर्छ भन्ने नभएको प्रवक्ता पौडेलले बताए । ‘हामी कहिले कार्यक्रम गरेर सार्वजनिक गथ्र्यौं त कहिले वेभसाइटबाटै सार्वजनिक गथ्र्यौं’ पौडेल भन्छन, ‘यो नै गर्नुपर्छ भन्ने अनिवार्य छैन, यसपालि वेभसाइटमाबाट सार्वजनिक गर्यौं ।’
